مجله لیزان
بررسی همپیشگان (Peer Review)
در حوزه حسابداری، اعتبار و صحت عملکرد حسابرسان و حسابداران اهمیت بسیار بالایی دارد. یکی از روش‌های ارزیابی کیفیت عملکرد حرفه‌ای در این حوزه، سیستم بررسی همپیشگان (Peer Review) است. در این مقاله از آکادمی لیزان به معرفی این مفهوم، اهداف، مزایا، چالش‌ها و نقش آن در ارتقاء کیفیت خدمات حسابداری می‌پردازد.
مقدمه:
حسابداری به عنوان یکی از ارکان اساسی تصمیم‌گیری اقتصادی، نیازمند اطمینان از دقت، صحت و رعایت استانداردهای حرفه‌ای است. «بررسی همپیشگان» فرآیندی است که طی آن عملکرد حرفه‌ای حسابداران، توسط سایر حسابداران خبره و مستقل ارزیابی می‌شود. این سازوکار به عنوان یکی از ابزارهای مؤثر در تضمین کیفیت خدمات و ایجاد اعتماد عمومی در نظام گزارشگری مالی شناخته می‌شود.
مفهوم بررسی همپیشگان (Peer Review):
بررسی همپیشگان یک فرایند ارزیابی سیستماتیک است که در آن یک حسابرس یا شرکت حسابرسی توسط سایر متخصصان مستقل در همان حرفه، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. هدف این فرآیند، بررسی رعایت استانداردهای حرفه‌ای، شناسایی نقاط ضعف و ارائه راهکارهایی برای بهبود عملکرد است.
اهداف Peer Review:
-
افزایش کیفیت حسابرسی و گزارشگری مالی
-
اطمینان‌بخشی به نهادهای نظارتی، مراجع مالی و سرمایه‌گذاران
-
ارائه بازخورد سازنده برای بهبود عملکرد شرکت‌های حسابداری
-
ترویج فرهنگ پاسخگویی و حرفه‌گرایی در میان حسابداران
مزایای پیاده‌سازی سیستم بررسی همپیشگان در حسابداری:
-
افزایش شفافیت حرفه‌ای
-
کشف و اصلاح خطاها یا قصورات قبل از تبدیل شدن به مسائل قانونی
-
ارتقای اعتماد عمومی به خدمات حسابداری
-
کمک به آموزش غیرمستقیم کارکنان از طریق دریافت بازخورد تخصصی
-
تقویت کنترل کیفیت داخلی در موسسات حسابداری
نقش نهادهای حرفه‌ای در بررسی همپیشگان:
سازمان‌های حرفه‌ای نظیر انجمن حسابداران خبره، سازمان حسابرسی و جامعه حسابداران رسمی ایران می‌توانند با:
-
طراحی دستورالعمل‌های اجرایی
-
تعیین معیارهای انتخاب بررسی‌کنندگان
-
فراهم‌سازی آموزش‌های لازم برای اجرا زمینه اجرای مؤثر و عادلانه سیستم بررسی همپیشگان را فراهم سازند.
بررسی تطبیقی بین‌المللی:
در کشورهایی مانند آمریکا (توسط AICPA) یا انگلستان، بررسی همپیشگان به عنوان یک الزام قانونی و حرفه‌ای برای شرکت‌های حسابرسی اجرا می‌شود. این تجربه‌ها نشان داده‌اند که پیاده‌سازی موفق این سیستم به بهبود کیفیت حسابرسی و کاهش ریسک اطلاعات مالی منجر می‌شود.
نتیجه گیری:
بررسی همپیشگان در حسابداری یک ابزار کلیدی برای ارتقای کیفیت، شفافیت و پاسخگویی در حرفه حسابداری است. با وجود برخی چالش‌ها، اجرای صحیح این فرایند می‌تواند به بهبود عملکرد حسابرسان، افزایش اعتماد ذینفعان و تقویت ساختار کنترل کیفیت در سازمان‌های مالی کمک کند. نهادهای حرفه‌ای و دولت‌ها نقش مهمی در تقویت این روند دارند و باید آن را به عنوان بخشی از سیستم نظارتی خود توسعه دهند.